เมื่อวันที่ 14 ก.ค.66 นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวถึงกรณีข่าวพบโควิด 19 สายพันธุ์ EG.5.1 แพร่เร็วกว่า XBB.1.16 ว่า EG.5.1 หรือ XBB.1.9.2.5.1 เป็นสายพันธุ์ย่อยของโอมิครอน XBB.1.9.2  มีตำแหน่งกลายพันธุ์เพิ่มเติมบนโปรตีนหนาม คือ S:F456L หรือกรดอะมิโนที่ตำแหน่ง 456 เปลี่ยนจากฟีนิลแอลานีน เป็น ลิวซีน และ S:Q52H กรดอะมิโนที่ตำแหน่ง 52 เปลี่ยนจากกลูตามีน เป็น ฮีสติดีน ทั้งนี้ อัตราการแพร่เชื้อในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาในภาพรวมทั่วโลก พบว่า สูงกว่าสายพันธุ์ลูกผสม XBB.1.16 ร้อยละ 45

สถานการณ์ในภูมิภาคเอเชีย ระหว่างวันที่ 4 มิ.ย. – 4 ก.ค. 2566 พบว่า XBB.1.16 เป็นสายพันธุ์ที่พบมากที่สุด คิดเป็น 13.71% รองลงมาคือสายพันธุ์ XBB.1.9.1 คิดเป็น 8.68% และสายพันธุ์ EG.5.1 คิดเป็น 7.33% ส่วนสถานการณ์ของสายพันธุ์ EG.5.1 ทั่วโลก อ้างอิงจากฐานข้อมูลกลาง GISAID ข้อมูลวันที่ 10 ก.ค. 2566 แบ่งตามภูมิภาค ดังนี้ เอเชีย 1,385 ราย ยุโรป 203 ราย โอเชียเนีย 35 ราย อเมริกาเหนือ 360 ราย อเมริกากลาง 4 ราย และอเมริกาใต้ 1 ราย

สายพันธุ์ EG.5.1 ในภูมิภาคเอเชีย พบรายงานจาก 11 ประเทศจากมากไปน้อย ดังนี้ จีน เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น สิงคโปร์ ฮ่องกง อิสราเอล ลาว อินโดนีเซีย ไต้หวัน ไทย และ อินเดีย สำหรับประเทศไทยพบสายพันธุ์ EG.5.1 จำนวน 5 ราย รายงานครั้งแรกในเม.ย.2566 จำนวน 1 ราย พ.ค. 3 ราย และ มิ.ย. 1 ราย ยังไม่พบข้อมูลเรื่องการเพิ่มความรุนแรง

นพ.ศุภกิจ กล่าวว่า สถานการณ์โดยรวมในปัจจุบันพบว่า XBB.1.16 เป็นสายพันธุ์หลักที่ระบาดของไทย ในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมาระหว่างวันที่ 17-23 มิ.ย.2566 ผลการถอดรหัสพันธุกรรมเชื้อก่อโรคโควิด 19 จำนวน 74 ราย พบเป็นสายพันธุ์ลูกผสม XBB. 73 ราย (นับรวม XBB.1, XBB.1.9, XBB.2.3, XBB.1.5, XBB.1.16) คิดเป็น 98.6% และสายพันธุ์ลูกผสม XBL (XBB.1.5 ผสมกับ BA.2.75) 1 ราย สัดส่วนสายพันธุ์ที่ตรวจในสัปดาห์นี้ 2 อันดับแรก ได้แก่ XBB.1.16 และ XBB.1.9.1 คิดเป็น 56.76% และ 16.22 % ตามลำดับ ไม่พบ EG.5.1 ในสัปดาห์นี้