วันที่ 27 กันยายน 2564 นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภาและประธานสภาผู้แทนราษฎร ให้เกียรติเป็นวิทยากรปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “หลักนิติธรรมกับการปกครอง” แก่นักศึกษาชั้นปีที่ 4 ปีการศึกษา 2564 คณะนิติศาสตร์ ในรายวิชากฎหมายบริหารรัฐกิจและกิจการสาธารณะ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผ่านระบบออนไลน์ (โปรแกรม Zoom) โดยมีนายอิสระ เสรีวัฒนวุฒิ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เข้าร่วม

ประธานรัฐสภา กล่าวว่า หลักนิติธรรมกับการปกครอง เป็นสิ่งอยู่คู่กันมาตามวิถีประชาธิปไตยมาหลายยุคหลายสมัย ในการปฏิบัติหน้าที่ของบุคคลในแต่ละสาขาอาชีพหากยึดถือหลักสำคัญคือความถูกต้องชอบธรรม เคารพกฎหมาย และยึดหลักความเสมอภาค จะทำให้เห็นถึงการปกครองที่อยู่ภายใต้หลักนิติธรรมอย่างแท้จริง ซึ่งประเทศไทยปกครองด้วยระบบกฎหมาย ดังนั้น การบังคับใช้กฎหมายหากคำนึงถึงหลักนิติธรรม ประเทศก็จะเกิดความสงบเรียบร้อย ผู้ปฏิบัติหน้าที่ต้องไม่ละเลยหลักนิติธรรม เพราะหลักนิติธรรมจะสัมฤทธิ์ผลได้ หาใช่เพราะบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร แต่ย่อมเกิดผลสัมฤทธิ์จากภาคปฏิบัติอย่างแท้จริง สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ได้มีการบัญญัติคำว่า "นิติธรรม" ไว้ในมาตราต่าง ๆ อาทิ มาตรา 3  วรรคสอง บัญญัติไว้ว่า รัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล องค์กรอิสระ และหน่วยงานของรัฐ ต้องปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ กฎหมาย และหลักนิติธรรม เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติและความผาสุกของประชาชนโดยรวม และมาตรา 26 บัญญัติว่า การตรากฎหมายที่มีผลเป็นการจำกัดสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลต้องเป็นไปตามเงื่อนไขที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ ในกรณีที่รัฐธรรมนูญมิได้บัญญัติเงื่อนไขไว้ กฎหมายดังกล่าวต้องไม่ขัดต่อหลักนิติธรรม ไม่เพิ่มภาระหรือจำกัดสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลเกินสมควรแก่เหตุและจะกระทบต่อศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของบุคคลมิได้ รวมทั้งต้องระบุเหตุผลความจำเป็นในการจำกัดสิทธิและเสรีภาพไว้ด้วย ซึ่งการบัญญัติเรื่องหลักนิติธรรม บัญญัติไว้เพื่อให้ทุกฝ่ายได้ตระหนักร่วมกัน โดยระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี หรือที่เรียกกันว่าหลักธรรมาภิบาล มี 6 ประการ ดังนี้ 1.หลักนิติธรรม ได้แก่ การตรากฎหมาย กฎ ข้อบังคับต่างๆ ให้ทันสมัยและเป็นธรรม เป็นที่ยอมรับของสังคม  2.หลักคุณธรรม ได้แก่ การยึดมั่นในความถูกต้องดีงาม 3. หลักความโปร่งใส ได้แก่ การสร้างความไว้วางใจซึ่งกันและกันของคนในชาติ โดยปรับปรุง กลไกการทำงานขององค์กรทุกวงการให้มีความโปร่งใสมีการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ อย่างตรงไป ตรงมา  4. หลักความมีส่วนร่วม ได้แก่ การเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมรับรู้และเสนอความเห็นในการตัดสินใจปัญหาสำคัญของประเทศ ไม่ว่าด้วยการแจ้งความเห็น การไต่สวนสาธารณะ การประชาพิจารณ์ การแสดงประชามติหรืออื่น ๆ 5. หลักความรับผิดชอบ ได้แก่ การตระหนักในสิทธิหน้าที่ความสำนึกในความรับผิดชอบต่อสังคม การใส่ใจปัญหาสาธารณะของบ้านเมืองและกระตือรือร้นในการแก้ปัญหา ตลอดจนการเคารพ ในความคิดเห็นที่แตกต่าง และ 6. หลักความคุ้มค่า ได้แก่ การบริหารจัดการและใช้ทรัพยากรที่มีจำกัดเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ส่วนรวม และเห็นควรเพิ่มเติมคือ ข้อ 7. ต้องไม่เกรงใจไปทำอะไรในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง