วันที่ 29 กรกฎาคม 2562 ที่โรงเรียนชุมชนสร้างดู่ดอนเขือง ต.แวง อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร  นายชัยมงคล ไชยรบ นายก อบจ.สกลนคร  ดร.เจริญ ราชโสภา ผอ.สำนักงานการประถมศึกษาสกลนคร เขต 2 นายเอกราช เกษศรี ผอ.โรงเรียนชุมชนสร้างดู่ดอนเขือง  ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ชาวชุมชน  และนักเรียน  ร่วมกันลงแขกดำนาในที่ดินของโรงเรียนกว่า 3 ไร่  เพื่อสืบสานและอนุรักษณ์ประเพณีการลงแขกดำนา ซึ่งถือเป็นประเพณีอันดีงามให้คงอยู่สืบไป ซึ่ง ดร.เจริญ ราชโสภา ผอ.สำนักงานการประถมศึกษาสกลนคร เขต 2 ได้บรรยายให้นักเรียน ที่มีประมาณ 135  คน ได้รับทราบถึงวิธีการดำนา  การจับมัดข้าว การยืน  ตลอดจนการปักดำ เพื่อให้นักเรียนที่ไม่เคยรับรู้เรื่องการดำนา ได้มีทักษะและไหวพริบในเทคนิคการปลูกข้าว ก่อนจะให้สัมภาษณ์ว่า ทางโรงเรียนได้สร้างแนวทางให้กับลูกๆนักเรียนในการทำนา และทำให้นักเรียนทราบถึงภูมิหลังถึงการทำนา และหากได้ข้าวตามการคาดหวัง ข้าวเหล่านี้ก็จะนำไปใช้ในโครงการอาหารกลางวัน เพื่อให้นักเรียนได้ทานร่วมกัน  ข้อเท็จจริงในพื้นที่ของสกลนคร เขต 2 นั้น มีประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ที่โรงเรียนมีที่นา ประมาณ 7-10 ไร่ ซึ่งส่วนใหญ่ก็มีกิจกรรมคล้ายๆกัน คือปลูกข้าวเพื่อเป็นอาหารกลางวัน เพียงแต่ปีนี้มีข้อจำกัดคือฝนมาช้างหรือฝนทิ้งช่วง ทำให้การปลูกข้าวล่าช้า

 

ทางด้าน นายชัยมงคล ไชยรบ  นายก อบจ.สกลนคร  กล่าวว่า  การลงแขกดำนาวันนี้ได้อยู่หลายเรื่อง แต่ไม่ได้หมายความว่าให้เด็กๆดำรงอาชีพตามบรรพชน แต่เราอยากให้เด็กนักเรียนรู้เหตุรู้ผล ว่าการทำนาบนเส้นทางชาวนานั้นความยากลำบากนั้นมันเป็นเช่นไร แล้วผู้ปกครองที่เป็นชาวนาก็ดำรงชีวิตอยู่ด้วยความลำบาก นี่คือบทเรียนแรก แต่บทเรียนที่สองคือการให้รู้ว่าความร่วมมือกันมันจะเป็นผลสำเร็จเพราะประเทศเราต้องการความปรองดองความสามัคคี วันนี้ได้สะท้อนบทเรียนให้เห็นแล้วว่า การเรียนนั้นมิได้หมายถึงห้องสี่เหลี่ยม มิได้หมายถึงสมุดหนังสือ หากการกระทำนั้นจะสะท้อนให้เห็นถึงเหตุและผล สังคมเราต้องการเด็กนักเรียนที่เป็นเหตุและผล  วันนี้คำตอบที่ทุ่งนาแห่งนี้  เขาจะได้รับคำตอบว่าบนเส้นทางชาวนาของบรรพชนของเขานั้น มีความยากลำบากในการดำรงชีวิตแค่ไหนกว่าที่จะมาเป็นเมล็ดข้าว ดังนั้นบุญคุณของข้าวจึงมีบุญคุณอันยิ่งใหญ่ ตรงนี้ต่างหากที่เราจะได้รับทราบว่า หากเขาจะเป็นคนดีของสังคม เขาต้องเรียนรู้ถึงวิถีชีวิตของกลุ่มคนที่เป็นรากเหง้า ไม่แน่ว่านักเรียนเหล่านี้ อาจจะเป็นหมอ เป็นตำรวจ เป็นนักการเมือง หากได้รู้ถึงบุญคุณของชาวนา วันนี้จบแล้วสำหรับนักเรียนโรงเรียนนี้  เพราะเขาได้เรียนรู้จากของจริง วันนี้เขาทำตามความต้องการของสังคม  ที่รู้จักคิดอย่างมีเหตุและผล